Litwa - informacje

LITWA

Oficjalna nazwa: Republika Litewska
Ustrój: republika parlamentarna
Stolica: Wilno
Język: litewski
Waluta: 1lit litewski = 100 centów

Niepodległa w okresie międzywojennym Litwa, w 1940 roku została zaanektowana przez ZSRR. W marcu 1990 roku jako pierwsza republika Związku Radzieckiego proklamowała niepodległość, niemniej społeczność międzynarodowa uznała ją dopiero we wrześniu 1991 roku (po przeprowadzeniu nieudanego zamachu stanu w Moskwie).
Ostanie oddziały wojsk rosyjskich opuściły Litwę w 1993 roku. Przygotowując się do integracji z instytucjami Europy Zachodniej, Litwa przeprowadziła liczne reformy gospodarcze. 1 maja 2004 wstąpiła do struktur Unii Europejskiej.

Informacje ogólne

Ludność: Na Litwie mieszka 3 596 617 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 55 mieszk./km².
Powierzchnia kraju: Powierzchnia Litwy wynosi 65 200 km².
Strefa czasowa: GMT +2.00

Kod telefoniczny

Kod telefoniczny +370

Elektryczność
Elektryczność: 220V / 50 Hz

Przepisy prawne
Za posiadanie narkotyków bez zamiaru sprzedaży grozi kara pozbawienia wolności do lat trzech lub kara grzywny. Za produkcję, posiadanie i przewóz narkotyków w celu sprzedaży grozi kara pozbawienia wolności od pięciu do dziesięciu lat. Produkcja i sprzedaż szczególnie mocnych narkotyków zagrożone są karą pozbawienia wolności od ośmiu do piętnastu lat.

Bezpieczeństwo
Zagrożenie przestępczością jest mniej więcej na tym samym poziomie co w Polsce.

Placówki dyplomatyczne

Ambasada Republiki Litewskiej
al. Jana Chrystiana Szucha 5
00-580 Warszawa
tel. 625 33 68, 625 34 10
fax 625 34 40
e-mail: ambasada@lietuva.pl

Wydział Handlowy
al. Ujazdowskie 51, 00-536 Warszawa
tel. 584 70 50, fax 584 70 53
E-mail: com.attache_lit@post.pl

Ambasada RP
Smelio g. 20A, 2055 Vilnius
tel. (0-03705) 270 90 01 do 3
fax. 270 90 07
e-mail: ambpol@tdd.lt
www.polandembassy.lt

Wydział Ekonomiczno - Handlowy Ambasady
Vasario 16-osios 14/2, LT- 2001, Vilnius
tel. 261 79 60
fax. 261 06 86
e-mail: brh@takas.lt

Konsulat Generalny RP w Wilnie
Smelio g-ve 22A, LT-10323, Vilnius
tel. (003705) 270 90 04 do 05
fax. (003705) 270 90 09
e-mail: kgpl@tdd.lt

Konsulat RP w Kłajpedzie
Konsul Honorowy: Tadeusz Macioł (jęz. polski, litewski, rosyjski)
Kalvos g.4,
5800 Klaipeda
tel. (00 370 46) 31 01 83, 30 03 63
fax.(00 370 46) 30 03 64
e-mail: polkonsulat@takas.lt

Instytut Polski w Wilnie
Didzioji 23, LT-2001, Vilnius
tel. 264 93 32, 264 93 34
fax. 264 93 33
e-mail: in.pol@lenkukultura.lt

Cło, wizy, paszport
Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Litewskiej do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty (starego i nowego wzoru). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej są dostępne na stronie internetowej MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów EU/EOG”.

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

• zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
• mający wystarczające środki utrzymanie dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
• przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.
W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się.

Obywatele polscy mogą przebywać na terytorium Litwy nie dłużej niż 3 miesiące w ciągu 6 miesięcy, licząc od dnia pierwszego wjazdu, bez obowiązku legalizowania pobytu. Poszukujący pracy lub zamierzający podjąć działalność mogą przedłużyć pobyt o kolejne 3 miesiące. Jeżeli jednak zamierzają rozpocząć pracę lub inną legalną działalność albo zamieszkać na Litwie dłużej, są obowiązani uzyskać zezwolenie na pobyt czasowy. Wnioski można składać w litewskiej placówce dyplomatycznej lub urzędzie konsularnym, a jeśli obywatel RP przebywa legalnie na terytorium Republiki Litewskiej – w urzędzie migracyjnym właściwego komisariatu policji. Obywatele polscy są zwolnieni z obowiązku wcześniejszego uzyskania zezwolenia na zatrudnienie. Zezwolenie na pobyt czasowy wydaje się: zatrudnionym na podstawie umowy o pracę (na czas obowiązywania tejże umowy, jednak nie dłużej niż na 5 lat), zajmującym się działalnością komercyjno-gospodarczą (na 5 lat), świadczącym usługi (na okres świadczenia usług, lecz nie dłuższy niż 5 lat), korzystającym z usług (na okres korzystania z usług, lecz nie dłuższy niż 5 lat), mieszkającym na Litwie i mającym legalne źródło utrzymania (na 5 lat), podejmującym naukę w placówce oświatowej (na 12 miesięcy). Zezwolenie na pobyt stały wydaje się, jeżeli obywatel RP mieszkał na Litwie legalnie w ciągu ostatnich pięciu lat.

Zgodnie z normą unijną obywatele RP wyjeżdżający z Litwy nie podlegają ograniczeniom dotyczącym ilości zakupionych i przewożonych towarów, pod warunkiem że są one przeznaczone do użytku osobistego, a nie na sprzedaż i nie przekraczają unijnych limitów.

Meldunek
Obywatele RP obowiązani są zadeklarować miejsce zamieszkania (meldunek), jeżeli zamierzają mieszkać na Litwie dłużej niż 183 dni w roku, a także w przypadku zmiany miejsca zamieszkania lub wyjazdu z Litwy na okres przekraczający 6 miesięcy. Meldunku dokonuje się w urzędzie migracyjnym terytorialnego komisariatu policji w ciągu 7 dni roboczych po przybyciu na Litwę.

Komunikacja
Pomiędzy większymi miejscowościami podróżować można autobusami lub (taniej) pociągami.

Informacje dla kierowców
Na Litwie nie jest wymagane międzynarodowe prawo jazdy. Od 1 maja 2004 r. zielo­na karta nie jest dokumentem obowiązkowym przy wjeździe samochodem do krajów UE i EOG. Nadal może ona służyć jako międzynarodowy dowód ubezpieczenia, który w razie wypadku ułatwia uzyskanie odszkodowania. Cudzoziemcy wjeżdżający na terytorium Litwy nie są już obowiązani do wykupu litewskiego ubezpieczenia OC. W przypadku kolizji samochodowej należy wezwać policję, gdyż sporządzenie protokołu policyjnego jest warunkiem wypłaty odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową. Oświadczenie złożone przez sprawcę kolizji, że doszło do niej z jego winy, nie stanowi podstawy do wypłaty odszkodowania. Kierowcom zabrania się w czasie jazdy prowadzenia rozmów telefonicznych, jeżeli samochody nie są wyposażone w specjalne urządzenia nagłaśniające. Obowiązek zapinania pasów bezpieczeństwa dotyczy kierowców i pasażerów. Dzieci do lat trzech muszą być przewożone w specjalnych fotelikach, mocowanych na tylnym siedzeniu pojazdu. Dzieci do lat dwunastu mogą podróżować na przednim siedzeniu pasażera również w specjalnych fotelikach. Od 1 września do 1 kwietnia obowiązuje używanie świateł mijania. Od 10 listopada do 1 kwietnia obowiązuje używanie opon zimowych. Dopuszczalna prędkość maksymalna na obszarze zabudowanym wynosi 50 km/godz., poza nim 90–100 km/godz., na autostradzie 130 km/godz. (w okresie od 1 listopada do 1 kwietnia – 110 km/godz.). Policja drogowa jest szczególnie wyczulona na przekraczanie dopuszczalnej prędkości jazdy. Wykroczenie to karane jest wysokimi mandatami, a nawet zatrzymaniem prawa jazdy do czasu opłacenia mandatu. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi to 0,4 promila. Kierowców samochodów ciężarowych, busów (od 8 miejsc dla pasażerów) i autobusów obowiązują opłaty drogowe. Szczegółowe informacje dotyczące wielkości kwoty można uzyskać przy przekraczaniu granicy; tam również znajdują się punkty przyjmujące opłaty.

Zdolności płatnicze

Można korzystać, zwłaszcza w większych miejscowościach, z bankomatów i płacić powszechnie akceptowanymi kartami płatniczymi. W bankach można wymieniać polskie złotówki.

Zalecane szczepienia, higiena
Obowiązkowe szczepienia ochronne nie są wymagane. Obywatele RP płacący składki na NFZ mają prawo do korzystania na Litwie z opieki medycznej w ramach ubezpieczenia. Należy mieć dokument potwierdzający ubezpieczenie (formularze serii E100). W przypadku wyjazdu turystycznego jest to Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ). W większych miastach istnieje możliwość korzystania za opłatą z prywatnych przychodni zdrowia.

Klimat Litwy
Litwa położona jest w strefie klimatu umiarkowanego przejściowego, morskiego na zachodzie i kontynentalnegona wschodzie kraju.
Średnia miesięczna temperatura powietrza kształtuje się następująco:
- styczeń -3°C - wybrzeże
- styczeń - -8°C - północny-wschód
- lipiec 16°C - wybrzeże
- lipiec 18°C - okolice Wilna
Roczna suma opadów atmosferycznych waha się pomiędzy 550-650 mm, z wyjątkiem Wysoczyzny Żmudzkiej gdzie notouje się wartości: 700-850 mm.

Kuchnia Litewska
Kuchnia litewska- jest kuchnią o niespotykanym smaku jest kuchnią na pograniczu kuchni polskiej oraz rosyjskiej. Sytuacja polityczna spowodowała, iż przez wieki kraj ten był pod wypływem nie tylko politycznym, ale również kulturowym krajów ościennych takich jak: Ukraina, Polska, ale też ludy tatarskie, białoruskie oraz żydowskie. Po potopie szwedzkim w XVII wieku zyskał popularność ziemniak, który pomału wyeliminowywał zboża. Również dzięki bliskim kontaktom handlowym z krajami położonymi w Azji rozmaita paleta przypraw była ogólnie dostępna stąd też tak powszechne użycie wielu przypraw między innymi: gałki muszkatołowej i kolendry. W kuchni litewskiej wykorzystywało się również zioła występujące na terenach kraju takie jak mięta czy kminek. W ogóle kuchnia litewska jest dosyć bogata, tradycyjnie wykorzystuje się w niej wszystko, co było dostępne w dawnych czasach, a było tego sporo. W lasach dużo było zwierzyny i grzybów, w jeziorach i rzekach ryb i raków, w morzu ryb morskich a na polach zbóż. Swego czasu kuchnia litewska słynęła z zup, które zostały pomału wyparte przez zimne przystawki. W tym charakterze podaje się często sałatki z wszelkich warzyw z dodatkiem mięsa, ryb i czosnku. Ponieważ coraz mniej popularne są zupy, utarło się, że posiłek najczęściej składa się z jednego dania głównego. Dlatego też posiłek ten musi być syty, co podniosło popularność dań zapiekanych i duszonych - generalnie rzecz biorąc - tłustych.

Na Litwie należy rozróżnić kuchnię z okolic Wilna, Kowna i kuchnię żmudzką. Kuchnie te nie różnią się bardzo od siebie, choć np. jedynie na Żmudzi popularne są ziarna konopi. Generalnie Litwini gustują we wszelkich kwaśnościach, kisi się tu kapustę, ogórki, grzyby, jabłka, buraki, borówki i nawet ryby. Z kolei mięsa wędzi się i konserwuje na wiele sposobów, co jest specjalnością Litwinów (np. kindziuk). Do litewskich specjalności trzeba też dodać przeróżne białe sery, czarny, żytni chleb i śmietanę, która jest obowiązkowym składnikiem lub dodatkiem do wszystkich dań.
Pyszne litewskie posiłki popijane są często nalewką trejos devinerios, robioną z dodatkiem 27 ziół.

Lietuviskas midus (litewskie miody)
Lietuviskas midus (litewskie miody) - miody te podlegają naturalnej destylacji, a następnie rozcieńczane są wodą i odkładane do leżakowania na okres 8 miesięcy. Do niektórych odmian pitnego miodu np. Żalgiris dodawane są w trakcie produkcji zioła, żurawina oraz kwiaty lipy, jagód i jałowca. Miody sprzedawane są przeważnie w pięknych karafkach oraz gustownych beczułeczkach.