Węgry - informacje

WĘGRY

Oficjalna nazwa: Republika Węgierska
Ustrój: demokracja parlamentarna
Stolica: Budapeszt
Język: węgierski
Waluta: 1 forint (Ft) = 100 fillerów

Węgry były częścią wielojęzycznego cesarstwa austro - węgierskiego, które przestało istnieć po I wojnie światowej. Po zakończeniu II wojny światowej Węgry stały się państwem komunistycznym. Bunt w roku 1956 i zapowiedziane wystąpienie z Układu Warszawskiego skończyło się inwazją wojsk radzieckich. W czasach Gorbaczowa Węgry rozpoczęły proces rozpadu Układu Warszawskiego i zwróciły się ku pluralizmowi demokratycznemu i gospodarce rynkowej. Po upadku ZSRR Węgry nawiązały bliskie polityczne i ekonomiczne stosunki z Europą Zachodnią. W 1999 roku Węgry wstąpiły do NATO, są też kandydatami do Unii Europejskiej.

Informacje ogólne
Ludność: Na Węgrzech mieszka 10 006 835 osób. Gęstość zaludnienia wynosi 107 mieszk./km².
Powierzchnia kraju: Powierzchnia Węgier wynosi 93 030 km².
Strefa czasowa: GMT +1.00

Kod telefoniczny

Kod telefoniczny +36

Elektryczność
Elektryczność: 220V / 50 Hz

Ubezpieczenia

Polisy polskich towarzystw ubezpieczeniowych są honorowane. Niezbędne jest posiadanie dokładnych informacji o zakresie ubezpieczenia, do kogo w razie potrzeby należy zwracać się za granicą i jaki jest tryb realizacji polisy.

Bezpieczeństwo
Nie ma szczególnego zagrożenia przestępczością. Częste są kradzieże kieszonkowe, głównie w Budapeszcie na trasach uczęszczanych przez turystów. Najwięcej kradzieży zdarza się w centrach handlowych, w środkach komunikacji miejskiej, w miejscach atrakcyjnych turystycznie, jak Wzgórze Zamkowe (Baszta Rybacka, Kościół Mátyása), okolice bazyliki i plac Bohaterów, a szczególnie góra Gellerta o zmroku. Częste są kradzieże na plażach i w kąpieliskach; można ich jednak uniknąć, gdyż na terenie wszystkich tego typu obiektów są szatnie i przechowalnie przedmiotów wartościowych.

Placówki dyplomatyczne

Ambasada Republiki Węgierskiej
ul. Chopina 2, 00-559 Warszawa
tel. 628 44 51-55; fax 621 85 61
e-mail: varsnk@2a.pl

Wydział Handlowy
ul. Szwoleżerów 10, 00-464 Warszawa
tel. 841 35 51
fax 841 38 63, 841 43 64
e-mail: itdwarszawa@business2hungary.pl

Ambasada RP w Budapeszcie
Varosligeti Fasor 16, H-1068 Budapest
tel. centr. (00361) 413 8200
tel. sekretariat (00361) 413 8228
fax. (00361) 351 1723
e-mail: central@polishemb.hu ; info@polishemb.hu
www.lengyelorszag.hu

Wydział Konsularny
adres: j.w.
tel. (00361) 413 8214
fax. (00361) 351 1725
e-mail:consulate@polishemb.hu

Wydział Ekonomiczno-Handlowy
1143 Budapest, Stefania ut 65
tel. 00361 251- 46-77, 00361 252-59-59
fax: 00361-252-92-89
e-mail: ambpl-weh@axelero.hu

Cło, wizy, paszport
Obywatele polscy korzystają z prawa do swobodnego przepływu osób w ramach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Dokumentem podróży uprawniającym do bezwizowego wjazdu i pobytu (niezależnie od jego celu) na terytorium Republiki Węgierskiej do 90 dni jest paszport bądź dowód osobisty (starego i nowego wzoru). Przed wyjazdem należy się upewnić, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości (szczególną uwagę w przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych należy zwrócić na aktualność zdjęcia). Ograniczenia swobodnego przemieszczania się i pobytu mogą mieć miejsce jedynie z uwagi na zasady polityki bezpieczeństwa i zdrowia publicznego. Dodatkowe informacje w wersji elektronicznej dostępne są na stronie internetowej MSZ: www.msz.gov.pl w dziale Informacje konsularne – „Informacje dla obywateli polskich wyjeżdżających do innych krajów EU/EOG”.

Z dniem 30 kwietnia 2006 r. (zgodnie z Dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2004/38/WE z 29 kwietnia 2004 r.) w przypadku pobytu nie przekraczającego trzech miesięcy obywatele UE uzyskują prawo pobytu w innym państwie członkowskim bez żadnych dodatkowych warunków i formalności poza koniecznością posiadania ważnego dowodu tożsamości lub paszportu. Prawo swobodnego przemieszczania się i pobytu uzyska też członek rodziny obywatela UE nie mający unijnego obywatelstwa, niezależnie od jego przynależności państwowej.

Pobyt powyżej 90 dni. Prawo pobytu na okres przekraczający trzy miesiące uzyskują obywatele UE:

• zatrudnieni lub prowadzący działalność gospodarczą w goszczącym państwie członkowskim;
• mający wystarczające środki utrzymania dla siebie i członków swojej rodziny, aby nie stanowić podczas swego pobytu obciążenia dla systemu pomocy społecznej goszczącego państwa członkowskiego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne;
• przybyli do goszczącego państwa członkowskiego w celu podjęcia nauki, w tym szkolenia zawodowego, oraz mający pełne ubezpieczenie zdrowotne i środki finansowe na swoje utrzymanie.

W przypadku takiego pobytu po 30 kwietnia 2006 r. państwa członkowskie mogą wymagać od obywateli UE jedynie zarejestrowania się w urzędzie właściwym dla miejsca pobytu i uzyskania dowodu zarejestrowania się.

Na Węgrzech pobyt powyżej trzech miesięcy wymaga legalizacji: należy uzyskać zezwolenie na pobyt (kartę pobytu) – w celu wykonywania pracy lub też na pobyt czasowy – w celu podjęcia studiów, wykonywania pracy na czas określony, poszukiwania pracy. Organem wydającym zezwolenia na pobyt (karty pobytu) jest w Budapeszcie (dla województwa Pest i Budapesztu) centrum regionalne Urzędu do Spraw Imigracji i Obywatelstwa (w przyszłości karty będą wydawane w większych miastach wojewódzkich przez tzw. biura dokumentów).

Zgodne z normą unijną. Przy wywozie przedmiotów o wartości kulturowej potrzebne jest potwierdzenie właściwych instytucji (np. w przypadku obrazów – Galerii Narodowej, starych mebli – Muzeum Sztuki Użytkowej).

Meldunek

Osoby prywatne (nie dotyczy to obywateli UE) przy pobycie dłuższym niż 30 dni mają obowiązek przed upływem tego terminu zameldować się w komendzie policji właściwej dla miejsca pobytu. W hotelach, na kempingach i w kwaterach prywatnych turyści są meldowani z urzędu w dniu przyjazdu.

Komunikacja

Na terenie Węgier kursują planowo pociągi pospieszne oraz autobusy pomiędzy Budapesztem a innymi większymi miastami.

Informacje dla kierowców
Podczas pobytu turystycznego honorowane jest polskie prawo jazdy. Węgierskie służby graniczne na ogół bardzo dokładnie kontrolują pojazdy i ich dokumenty. W razie stwierdzenia jakichkolwiek nieprawidłowości dotyczących np. dowodu rejestracyjnego, tablic, numerów podwozia, silnika itp. pojazd jest zatrzymywany do wyjaśnienia, co niekiedy trwa nawet kilka godzin. Jeśli samochodem dysponuje osoba nie będąca jego właścicielem, powinna mieć notarialne upoważnienie od właściciela, przetłumaczone na język węgierski, angielski lub niemiecki. Kierowcy poruszający się pojazdami będącymi w leasingu winni być zaopatrzeni w umowę leasingową przetłumaczoną na język węgierski, angielski lub niemiecki. Autostrady oznaczone są literą M, drogi europejskie literą E. Turyści podróżujący samochodem muszą mieć na samochodach plakietki PL oraz winiety potwierdzające opłacenie przejazdu autostradami. Płatne odcinki autostrad: M1 Budapeszt–Györ–Hegyeshalom, M3 Budapeszt–Hatvan–Gyöngyös–Füzesabony–Polgár (stale w budowie do granicy z Ukrainą), M5 Budapeszt–Kecskemét–Kiskunfélegyháza–Szeged (rozbudowa do granicy serbskiej), M7 Budapeszt–Balatonaliga i Balatonszárszó–Ordacsehi, M70 Letenye–Tornyiszentmiklós, M30 łącząca M3 z Miszkolcem, M0 Budapeszteński Pierścień (bezpłatna; oddany odcinek łączy M1/M7 z M5 na zachodzie i południu, w budowie odcinki łączące M5 z M3 i most na Dunaju). Winiety na wszystkie autostrady można kupić na stacjach benzynowych; przy wjeździe na autostradę nie ma takiej możliwości. Zainstalowane na trasie kamery rejestrują, czy samochód ma przyklejoną na szybie winietę i czy jest ona ważna. Za brak winiety przewidziane są mandaty. Ceny opłat za autostrady M1, M3, M5, M7 i M30: 10dniowa, 31dniowa i roczna na pojazdy kategorii D1, odpowiednio – 2300 HUF, 3900 HUF, 35 000 HUF, D2 – 6300 HUF, 11 500 HUF, 101 000 HUF, D3 – 9800 HUF, 16 700 HUF, 150 000 HUF, D4 – 12 500 HUF, 21 300 HUF, 190 000 HUF. Kategoria pojazdu D1: motory i samochody o masie całkowitej do 3,5 t plus naczepy; kategoria pojazdu D2: samochody ciężarowe o masie całkowitej od 3,5 do 7, 5 t oraz autobusy o masie całkowitej od 3,5 do 12 t; kategoria pojazdu D3: samochody ciężarowe o masie całkowitej od 7,5 do 12 t oraz autobusy o masie całkowitej powyżej 12 t; kategoria pojazdu D4: samochody o masie całkowitej powyżej 12 t. Od 1 czerwca 2003 r. obowiązuje również 4dniowa winieta dla pojazdów kategorii D1, która w zależności od pory roku kosztuje 1120 HUF (od stycznia do końca kwietnia i od października do końca grudnia) i 1460 HUF (od maja do końca września). Z myślą o kierowcach poruszających się samochodami ciężarowymi o masie całkowitej powyżej 12 t z dniem 1 stycznia 2005 r. wprowadzono także jednodniową winietę, która kosztuje 2000 HUF. Na terenach zabudowanych w miejscowościach wypoczynkowych o wzmożonym ruchu pieszym obowiązują strefy z ograniczeniem prędkości do 30 km/godz. Ciężarówki powyżej 7,5 t poruszające się w ruchu międzynarodowym mają zakaz jazdy: a) od 1 września do 3 listopada i od 2 marca do 14 czerwca w niedziele oraz w dni wolne od pracy w godzinach 8.00–22.00; b) od 15 czerwca do 31 sierpnia w weekendy od 8.00 rano w soboty do 22.00 w niedziele oraz w dni wolne od pracy od 8.00 do 22.00. Ograniczenia w poruszaniu się samochodów ciężarowych znajdujących się w ruchu międzynarodowym nie obowiązują w okresie od 4 listopada do 1 marca. Paliwo można kupić tylko do zbiornika wbudowanego w pojeździe. Na trasach szybkiego ruchu działa dobrze rozbudowana sieć stacji benzynowych.

Zdolności płatnicze

Walutę można wymienić w bankach oraz kantorach. Można również pobierać pieniądze w ogólnie dostępnych bankomatach. Na Węgrzech nie można płacić bezpośrednio za towary i usługi zagranicznymi środkami płatniczymi z wyjątkiem euroczeków i kart kredytowych.

Zalecane szczepienia, higiena

Nie ma zagrożeń sanitarno-epidemiologicznych, nie są wymagane szczepienia. W razie wypadków i nagłych zachorowań udziela się bezpłatnie pierwszej pomocy lekarskiej. W innych przypadkach wymagana jest Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), którą wraz z paszportem lub dowodem osobistym przekazuje się lekarzowi prowadzącemu.

Klimat
Węgry połozone są w strefie klimatu umiarkowanego kontynentalnego.
Średnia roczna temperatura powietrza wynosi 10-11°C. Zimą średnie temperatury wahają się od -3 do 10°C. Średnia temperatura lipca wynosi 22°C.
Roczna suma opadów atmosferycznych waha się w granicach 500-900 mm i wzrastają ze wschodu na zachód z maksimum w miesiącach maj, czerwiec i październik.

Kuchnia Węgierska
Kuchnia węgierska należy do jednych z najbardziej znanych oraz charakterystycznych na świecie, wywodzi się ze specyficznego trybu życia, jaki był prowadzony przez plemiona koczowników żyjących na terenach późniejszych Węgier. W kuchni tej pozostało wiele zwyczajów po dawnym trybie życia, przygotowywanie potraw w bogaczu, czyli kociołku zawieszonym nad ogniskiem, który pozwala przyrządzić prawdziwą węgierką potrawę pachnącą ogniskiem. Obecnie w bogaczu przyrządzane są mięsa (głównie wieprzowina) z warzywami i zupy.

Kuchnia tego kraju wyróżnia się dużą ilością papryki, cebuli, tłuszczu i śmietany. Z papryką związany jest nieprawdziwy stereotyp, że potrawy węgierskie są bardzo pikantne ? jednak Węgrzy zazwyczaj używają papryki słodkiej. Papryka jest nie tylko ważnym składnikiem dania, ale również dekoracją i surówką. Wielość odmian tej rośliny (czerwona, zielona, żółta) daje szeroki wybór dla podniebienia i cieszy oko. Paprykę ostrą jak i słodką podaje się w postaci suszonej, sproszkowanej, surowej ? dodając ją na różnych etapach sporządzania posiłku
Charakterystyczny smak węgierskich potraw pochodzi z przysmażonej na smalcu cebuli z dodatkiem papryki oraz czosnku (najpierw podsmaża się samą cebulę a następnie uzupełnia o dodatki). Kuchnia węgierska słynie z gęstych zup między innymi gulaszu (bogracsgulyas), zupy fasolowej (jokai bableves), zupy rybnej (halaszle) podawanych jako główne danie. Zupę rybną najczęściej przyrządza się z ryb słodkowodnych (głównie sandacza), odławianych w Balatonie. Po takim posiłku spożywany jest tylko lekki ciepły deser przeważnie różnego rodzaju naleśniki, jedynie po zupie rybnej zamawiane jest drugie danie n.p. łazanki.

Kuchnia węgierska słynie również z innych potraw między innymi z zapiekanych wątróbek gęsich (libamaj zsirjaban), naleśników nadziewanych mięsem z papryką (hortobagyi palacsinta), papryki nadziewanej ryżem z mięsem (toltott papryka), kawałków cielęciny w sosie paprykowym z kładzionymi kluseczkami (borjupaprika galuskaval) czy pieczonego sandacza (balatoni fagas bullo).

Do wszystkich tych potraw dodawane jest wino, co sprawia, że tamtejsze specjały są bardziej wyrafinowane od innych środkowoeuropejskich potraw. Wina węgierskie są cenione na całym świecie, a do najbardziej znanych należą: tokaje (np. Tokaji Aszu), czerwone wina wytrawne (Egri Bikaver), rizlingi, czy lekkie wina deserowe (np. Debroi harslevelu). Wina wyrabiane są głównie na południu kraju (regiony: Somogy, Baranya, Tolna, Bacs ? Kiskum).

Egri Bikaver
To chyba jedno ze słynniejszy win europejskich - Bycza Krew. Jest to czerwone wino wyrabiane w północnej części Węgier z winogron typu kadarka i winorośli francuskich: Cabernet i Gamay. Egri Bikaver to obok lecza i gulaszu główna chluba kulinarna Węgrów.